บทความสมุนไพรสมุนไพรสำหรับใช้ผลปรุงยาสมุนไพรสำหรับใช้รากปรุงยาสมุนไพรสำหรับใช้ลำต้นปรุงยาสมุนไพรสำหรับใช้เปลือกไม้ปรุงยา

คดสัง


ชื่อสมุนไพร : คดสัง
ชื่อเรียกอื่นๆ : เบน, เบ็น (ขอนแก่น, มหาสารคาม), เบนน้ำ (อุบลราชธานี), เปือย (นครพนม), ย่านตุด, หญ้ายอดคำ (ภาคเหนือ), กรด (ภาคกลาง), จุด, ชุด และ สุด (ภาคใต้)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Combretum trifoliatum Vent.
ชื่อสามัญ :
วงศ์ : COMBRETACEAE



KS4

คดสังเป็นพรรณไม้ที่ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด ชอบขึ้นบริเวณที่ชุ่มชื้นตามสองฝั่งแม่น้ำ หรือที่ราบที่น้ำท่วมถึง โดยมีเขตการกระจายพันธุ์จากอินเดียถึงอินโดนีเซีย สำหรับในประเทศไทยพบได้ทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และทางภาคใต้ คดสังมีประโยชน์ ได้แก่ รากใช้ชำระล้างอวัยวะสืบพันธุ์ และ ยอดหรือใบอ่อนคดสังใช้รับประทานสดเป็นผักร่วมกับลาบ ก้อย

 KS1

ลักษณะสมุนไพร :
คดสังเป็นพรรณไม้เถาหรือไม้พุ่มรอเลื้อย มีความสูงได้ประมาณ 3-5 เมตร ตามกิ่งอ่อนมีขนนุ่มสีน้ำตาลแกมเหลืองขึ้นปกคลุม เมื่อแก่ผิวจะเกลี้ยง ใบเป็นใบเดี่ยว ออกที่ข้อเดียวกัน 3-5 ใบ ลักษณะของใบเป็นรูปรีหรือรูปใบหอก ปลายใบแหลมมีติ่งสั้น โคนใบมนหรือค่อนข้างกลมเล็กน้อย เนื้อใบหนามัน หรือค่อนข้างหนามัน ด้านบนค่อนข้างเกลี้ยง ส่วนด้านล่างมีตุ่มหูด หรือมีแถบของขนนุ่มสีน้ำตาลแกมเหลืองพาดขนานตามความของเส้นกลางใบ เส้นใบมีประมาณ 6-8 คู่ ก้านใบยาวประมาณ 4-7 มิลลิเมตร มีสีน้ำตาลแดงหรือสีสนิมเหล็กและมีขนนุ่ม เมื่อแก่จะผิวจะเกลี้ยงและเปลี่ยนเป็นสีดำ ออกดอกเป็นช่อกระจายที่ปลายยอดหรือออกตามง่ามใบ ดอกเป็นสีขาวหรือสีขาวอมเหลือง มีกลิ่นหอม กลีบเลี้ยงตอนล่างเชื่อมติดกันเป็นท่อ มีขนคล้ายเส้นไหมสีเทา ตอนบนแผ่ออกเป็นรูปถ้วยตื้นๆ ปลายแยกออกเป็น 5 กลีบ ลักษณะของกลีบเป็นรูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ ลักษณะของผลเป็นรูปรีแคบ ผิวผลเกลี้ยง สีน้ำตาลดำเป็นมัน ไม่มีก้าน มีครีบปีกแข็ง 5 ปีก หรืออาจพบแบบ 4 หรือ 6 ปีกได้บ้าง โดยปีกจะมีขนาดกว้างประมาณ 3-4 มิลลิเมตร ผลเมื่อแห้งจะแข็ง

 KS2

ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ราก, เปลือกต้น, ลำต้น และ ผล
สรรพคุณทางยา :

  1. ราก ยาสมานลำไส้ แก้บิด แก้ท้องร่วง ยาแก้ปวดท้อง แก้อาการจุกเสียด ยาชงรักษาอาการตกขาว ชำระล้างอวัยวะสืบพันธุ์ แก้ฝีหนอง
  2. เปลือกต้น ยาสมานลำไส้ แก้บิด แก้ท้องร่วง ยาแก้ปวดท้อง แก้อาการจุกเสียด
  3. ลำต้น ยารักษาโรคบิด ยาขับพยาธิ
  4. ผล ช่วยแก้ท้องขึ้น ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยขับผายลม แก้ลมจุกเสียด แก้อาการปวดแน่นท้อง ช่วยแก้อาการท้องร่วง ด้วยการใช้ทั้งต้นนำมาต้มน้ำ หรือทำเป็นผง หรือใช้ดองเหล้าดื่ม

 KS3

วิธีการใช้ :                                     

  1. ยาสมานลำไส้ แก้บิด แก้ท้องร่วง นำรากใช้ฝนกับน้ำซาวข้าวกินเป็นยาสมานลำไส้ แก้บิด แก้ท้องร่วง ยาแก้ปวดท้อง แก้อาการจุกเสียด ยาชงรักษาอาการตกขาว ชำระล้างอวัยวะสืบพันธุ์ นำรากใช้ดองกับเหล้ากินเป็นยาแก้ปวดท้อง แก้อาการจุกเสียด ยาชงรักษาอาการตกขาว และยังใช้ชำระล้างอวัยวะสืบพันธุ์
  2. แก้ฝีหนอง นำรากใช้ฝนทาแก้ฝีหนอง
  3. ยาสมานลำไส้ แก้บิด แก้ท้องร่วง นำเปลือกใช้ฝนกับน้ำซาวข้าวกินเป็นยาสมานลำไส้ แก้บิด แก้ท้องร่วง
  4. ยาแก้ปวดท้อง แก้อาการจุกเสียด นำเปลือกใช้ดองกับเหล้ากินเป็นยาแก้ปวดท้อง แก้อาการจุกเสียด
  5. ยารักษาโรคบิด ยาขับพยาธิ นำลำต้นมาต้มน้ำ ดื่มรับประทาน
  6. ยาแก้นิ่วในไต นำลำต้นคดสังเข้ายากับแก่นมะขาม เบนน้ำ เพกา และจำปาขาว ต้มกับน้ำดื่ม
  7. ยาบำรุงและรักษาเหงือก นำผลนำมาผสมกับเมล็ดข้าวโพด แล้วทำให้สุก นำมาปั้นเป็นยาลูกกลอนเอามาเคี้ยว
  8. แก้ปากเปื่อยและเหงือกบวม นำผลนำมาต้มกับน้ำ แล้วนำน้ำมาอม
  9. ถ่ายพยาธิไส้เดือน นำผลนำมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน

ถิ่นกำเนิด :
คดสังเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในอินเดียและอินโดนีเซีย

 





.