ชื่อสมุนไพร : เจตมูลเพลิงขาว
ชื่อเรียกอื่นๆ : ปิดปิวขาว (ภาคเหนือ), ตั้งชู้อ้วย, ตอชูวา (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน), ตอชู (กะเหรี่ยงเชียงใหม่), โก้นหลัวะ (ม้ง), หนวดแมว (ไทลื้อ), ป๋ายฮัวตาน, ไป๋ฮวาตัน, ไป๋เสี่ยฮวา (จีนกลาง), แปะฮวยตัง (แต้จิ๋ว), ปิ๋ดปี๋ขาว และ ปี่ปีขาว
ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Plumbago zeylanica Linn.
ชื่อสามัญ : Ceylon Leadwort, White Leadwort
วงศ์ : PLUMBAGINACEAE

เจตมูลเพลิงขาวเป็นไม้ล้มลุกที่มีอายุหลายปีโดยสมุนไพรชนิดนี้จัดได้ว่าเป็นสุดยอดของพืชอีกชนิดหนึ่งที่ทุกส่วนสามารถนำไปใช้ประโยชนได้เลยทีเดียว ไม่ว่าจะเป็น ราก ลำต้น ใบ ดอก และ ผล ซึ่งส่วนใหญ่มักพบตามป่าที่ราบ ป่าโปร่ง ป่าดิบแล้ง และป่าดงดิบทั่วไป ในประเทศไทยจะพบได้มากทางภาคเหนือ ภาคตะวันออก และทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ สามารถกระจายพันธุ์ได้ดีในเขตร้อน สรรพคุณที่เป็นยารักษาโรคโดยพบว่ามีมากมายหลากหลายสรรพคุณ ได้แก่ ขับประจำเดือน แก้ไข้มาลาเรีย แก้ปวดเมื่อย แก้ปอดบวม แก้ริดสีดวงทวาร ยาบำรุงธาตุบำรุงโลหิต แก้โรคผิวหนัง เป็นต้น โดยสารสำคัญที่อยู่ในรากเจตมูลเพลิงขาวนั้นก็คือสาร Plumbagin ที่มีกลิ่นเหม็นและรสเผ็ดขม ซึ่งหากนำมารักษาโรคผิวหนัง จะช่วยฆ่าเชื้อบริเวณผิวหนังได้ และถ้านำสารชนิดนี้มาสกัดด้วยสารคลอโรฟอร์ม จะพบว่าสามารถช่วยต้านเชื้อ Staphylococcus นอกจากนั้นสารชนิดนี้ยังพบว่ามีฤทธิ์ในการต้านเซลล์มะเร็ง ช่วยลดไขมันในเลือด และช่วยยับยั้งเชื้อแบคทีเรียและเชื้อราได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย จากสรรพคุณที่สามารถต้านเซลล์มะเร็งจึงทำให้สมุนไพรชนิดนี้เป็นที่นิยมนำมาทำยารักษาและบรรเทาโรคมะเร็งได้เป็นอย่างดี

ลักษณะสมุนไพร :
เจตมูลเพลิงขาวเป็นไม้พุ่มขนาดเล็กที่สูงไม่มาก สูงเพียง 1-2 เมตร ลำต้นสีเขียวเข้มตั้งตรง กิ่งก้านยาวและเอนลู่ลงหรือพาดกับต้นไม้อื่นและแตกกิ่งก้านสาขามาก กิ่งอ่อนเป็นร่องและเป็นเหลี่ยม ผิวเรียบ ใบเป็นใบเดี่ยวออกสลับรูปไข่แกมขอบขนานสีเขียวอ่อน กว้างประมาณ 3-5 ซม. ยาวประมาณ 8-11 ซม. ขอบใบเป็นคลื่น ปลายใบแหลม โคนใบมน แผ่นใบบาง ดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่งมีจำนวนมาก แกนกลางและก้านช่อดอกมีต่อมไร้ก้าน กลีบดอกสีขาวรูปไข่กลับโคนกลีบดอกเป็นหลอดเล็กๆ ปลายแยกเป็น 5 แฉก ปลายแหลม เกสรตัวผู้สีม่วงน้ำเงิน รังไข่รูปรีเป็น 5 เหลี่ยม ก้านเกสรเพศเมียเกลี้ยง กลีบเลี้ยง 5 กลีบ เป็นหลอดเล็กยาว กลีบเลี้ยงมีสีเขียวและมีต่อมน้ำยางเหนียวติดมือ ช่อดอกยาวได้ประมาณ 15 ซม. ก้านช่อยาว 1.5-2 ซม. ใบประดับรูปไข่ยาว 0.4-0.8 ซม. ใบประดับย่อยเป็นรูปแถบมีความยาวประมาณ 0.2 ซม. และมีต่อมหนาแน่น ผลแห้งเป็นแบบแคปซูล รูปขอบขนานยาวและกลม ผลมีสีเขียวและมีขนเหนียวรอบตัวแตกเป็นร่องตามยาวออกเป็น 5 ปาก

ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ราก, ลำต้น, ใบ และ ดอก
สรรพคุณทางยา :

1. ราก ต้านโรคมะเร็ง รักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน ผื่นคัน ขับพยาธิ แก้ปวดข้อ ขับประจำเดือน ขับลมลำไส้ แก้อาการหาวเรอ
2. ลำต้นขับระดู ช่วยให้คลอดบุตรง่าย บำรุงร่างกาย แก้ไอปวดหลัง ขับปัสสาวะ รักษาโรคทางเดินปัสสาวะ
3. ใบ แก้ฟกช้ำ แก้อาการฝีบวม รักษาแผลสด ห้ามเลือด แก้อาการปวดเมื่อย กระดูกหัก
4. ดอก แก้โรคหนาวเย็นแก้โรคตาแก้ริดสีดวงทวาร

วิธีการใช้ :

1. ต้านโรคมะเร็ง รักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน ผื่นคัน ขับพยาธิ แก้ปวดข้อ ขับประจำเดือน ขับลมลำไส้ แก้อาการหาวเรอ นำรากมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
2. ขับระดู ช่วยให้คลอดบุตรง่าย บำรุงร่างกาย แก้ไอปวดหลัง ขับปัสสาวะ รักษาโรคทางเดินปัสสาวะ นำลำต้นมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
3. แก้ฟกช้ำ แก้อาการฝีบวม รักษาแผลสด ห้ามเลือด แก้อาการปวดเมื่อย กระดูกหัก นำใบสดมาตำแล้วพอกแผลที่เป็น
4. แก้โรคหนาวเย็นแก้โรคตาแก้ริดสีดวงทวาร นำดอกมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน

ถิ่นกำเนิด :
เจตมูลเพลิงขาวเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศอินเดียและเขตร้อนทั่วไป

.