ชื่อสมุนไพร : โหราเดือยไก่
ชื่อเรียกอื่นๆ : ชวนอู, อูโถว, ฟู่จื่อ และ หู่จื้อ (จีนกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Combretum latifolium Blume.
ชื่อสามัญ : Prepared Common Monkshood Daughter Root
วงศ์ : RANUNCULACEAE
โหราเดือยไก่เป็นพรรณไม้ล้มลุก ลำต้นต้นตั้งหรือเอียงเล็กน้อย มีกิ่งก้านกลม มีหัวอยู่ใต้ดิน ออกเป็นคู่มีรูปร่างคล้ายรูปไข่กลับหรือเป็นรูปกระสวย ข้อควรระวังในการใช้โหราเดือยไก่ สมุนไพรชนิดนี้เป็นยาที่มีพิษ การนำมาใช้เป็นยาจึงควรใช้ยาที่ผ่านกรรมวิธีกำจัดพิษแล้วเท่านั้น และไม่ควรรับประทานมากเกินกว่าปริมาณที่กำหนด สตรีมีครรภ์ ผู้ที่มีร่างกายอ่อนแอ หรือพลังหย่อน ห้ามรับประทานสมุนไพรชนิดนี้
ลักษณะสมุนไพร :
โหราเดือยไก่จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุก มีอายุหลายปี ลำต้นมีความสูงประมาณ 60-120 เซนติเมตร ลำต้นมีลักษณะต้นตั้งหรือเอียงเล็กน้อย ลำต้นและกิ่งก้านกลม เปลือกต้นเรียบเป็นมัน มีขนเล็กน้อยบริเวณยอดต้น มีหัวอยู่ใต้ดิน ออกเป็นคู่มีรูปร่างคล้ายรูปไข่กลับหรือเป็นรูปกระสวย เปลือกเป็นสีน้ำตาลดำ หัวใต้ดินมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1-5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 3-6 เซนติเมตร มีรากแก้วเกาะติดอยู่ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปไข่แฉกเว้า แยกออกเป็นแฉก 3 แฉก ขอบใบหยักไม่เท่ากัน ใบมีขนาดกว้างประมาณ 5-12 เซนติเมตร เนื้อใบแข็ง หลังใบเป็นสีเขียว ส่วนท้องใบมีสีอ่อนกว่า ใบที่บริเวณโคนต้นจะมีก้านใบยาวกว่า ออกดอกเป็นช่อบริเวณยอดต้นและตามง่ามใบ ก้านช่อดอกมีขนปกคลุมเล็กน้อย ดอกเป็นสีน้ำเงินอมม่วงและมีขนอ่อนขึ้นปกคลุม กลีบดอกมีลักษณะค่อนข้างกลม มี 5 กลีบ กลีบดอกมีขนาดกว้างประมาณ 2 เซนติเมตร และยาวได้ประมาณ 1.5-1.8 เซนติเมตร ส่วนกลีบเลี้ยงมี 2 กลีบ ดอกมีเกสรเพศผู้จำนวนมากและมีเส้นเกสรยาว ผลมีลักษณะกลมยาวประมาณ 1.5-1.8 เซนติเมตร และมีลายเส้นอยู่ที่ผิวของเปลือกผล
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : รากแก้ว, หัว และ ดอก
สรรพคุณทางยา :
- รากแก้ว ยาบำรุงความอบอุ่นของไต ทำให้ร่างกายอบอุ่น ยาแก้อาการปวดท้อง ปวดกระเพาะ ช่วยลดอาการบวมน้ำของโรคไตอักเสบ ช่วยแก้อาการมือเท้าเย็นชา
- หัว ยาแก้ลมขึ้นศีรษะทำให้ปวดศีรษะ ยาแก้อาการปวดท้อง ปวดกระเพาะ ยาแก้ฝีเย็นทั้งภายในและภายนอก ช่วยแก้อาการฟกช้ำ ปวดบวม และใช้เป็นยาชาเฉพาะที่บริเวณภายนอก ยาขับความเย็นชื้นในร่างกาย ช่วยกระจายลมชื้น แก้ปวดข้อหรือลมจับโปง นิ้วมือนิ้วเท้าเป็นเหน็บชาหรือหงิกงอขยับไม่สะดวก แก้ปวดก้นกบ แก้อัมพฤกษ์ อัมพาต ยาแก้อาการปวดข้ออันเนื่องมาจากลมชื้นหรือรูมาติซั่ม ปวดขา ปวดเอว
- ดอก แก้หอบหืด ทำให้อาเจียน กระจายลมกระจายลังเสมหะ ขับผายลมให้เรอ
วิธีการใช้ :
- ยาบำรุงความอบอุ่นของไต ทำให้ร่างกายอบอุ่น ยาแก้อาการปวดท้อง ปวดกระเพาะ ช่วยลดอาการบวมน้ำของโรคไตอักเสบ ช่วยแก้อาการมือเท้าเย็นชา นำรากแก้วมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- ยาแก้ลมขึ้นศีรษะทำให้ปวดศีรษะ ยาแก้อาการปวดท้อง ปวดกระเพาะ ยาแก้ฝีเย็นทั้งภายในและภายนอก ช่วยแก้อาการฟกช้ำ ปวดบวม และใช้เป็นยาชาเฉพาะที่บริเวณภายนอก ยาขับความเย็นชื้นในร่างกาย ช่วยกระจายลมชื้น แก้ปวดข้อหรือลมจับโปง นิ้วมือนิ้วเท้าเป็นเหน็บชาหรือหงิกงอขยับไม่สะดวก แก้ปวดก้นกบ แก้อัมพฤกษ์ อัมพาต ยาแก้อาการปวดข้ออันเนื่องมาจากลมชื้นหรือรูมาติซั่ม ปวดขา ปวดเอว นำหัวมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- แก้หอบหืด ทำให้อาเจียน กระจายลมกระจายลังเสมหะ ขับผายลมให้เรอ นำดอกมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
ถิ่นกำเนิด :
โหราเดือยไก่เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
.