ชื่อสมุนไพร : ลำโพงกาสลัก
ชื่อเรียกอื่นๆ : มะเขือบ้าดอกดำ (ลำปาง), ลำโพงกาลัก (ชุมพร, สุราษฎร์ธานี), กาสลัก, ลำโพงแดง และลำโพงดำ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Datura metel L. var. fastuosa (Bernh.) Danert, Datura metel Linn.
ชื่อสามัญ : –
วงศ์ : SOLANACEAE
ลำโพงกาสลัก เป็นพรรณไม้ไม้ล้มลุกมีอายุหลายปี ต้นลำโพง หลักๆ ในบ้านเราที่นิยมนำมาใช้ทำยาจะมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด คือ ลำโพงขาว (ต้นเขียว ดอกสีขาว), และลำโพงกาสลัก (ต้นสีแดงเกือบดำ ดอกสีม่วงเป็นชั้นๆ) และในด้านการทำยาจะนิยมใช้ลำโพงกาสลักดอกสีม่วงม่วงดำ ยิ่งซ้อนชั้นมากยิ่งมีฤทธิ์แรง ต้นลำโพงกาสลัก และลำโพงขาว มีสรรพคุณทางยาที่คล้ายกัน สามารถใช้แทนกันได้ ใบและยอดลำโพงมีสารอัลคาลอยด์ Hyoscine และ Hyocyamine ซึ่งมีฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อเรียบ ใช้แก้อาการปวดท้องเกร็ง แก้หอบหืด และช่วยขยายหลอดลม
ลักษณะสมุนไพร :
ลำโพงกาสลักเป็นไม้ล้มลุกมีอายุหลายปี มีความสูงของต้นประมาณ 1-2 เมตร แตกกิ่งก้านเป็นพุ่ม ตามลำต้นและกิ่งก้านเป็นสีม่วง ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ ปลายใบแหลม โคนใบมนและไม่เท่ากัน ส่วนขอบใบจักเป็นซี่ฟันห่างๆ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 8-15 เซนติเมตร และยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร ออกดอกเดี่ยว โดยจะออกตามซอกใบ กลีบดอกเป็นสีม่วง โคนกลีบดอกเชื่อมติดกัน ปลายกลีบบานเป็นรูปแตร กลีบซ้อนกัน 2-3 ชั้น ดอกยาวประมาณ 3.5-5.5 นิ้ว ส่วนกลีบเลี้ยงดอกเป็นสีเขียวติดกันเป็นหลอดยาวประมาณครึ่งหนึ่งของความยาวดอก ลักษณะของผลเป็นรูปทรงค่อนข้างกลม มีขนาดประมาณ 1-1.5 นิ้ว ผิวเป็นขนคล้ายหนามเป็นตุ่ม เนื้ออ่อนเป็นตุ่มๆ รอบ ขั้วเป็นแผ่นกลมหนาริมคม ผลเป็นสีเขียวอมม่วง พอผลแห้งจะแตกออกได้ ภายในผลมีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดมีลักษณะกลมแบนคล้ายเมล็ดมะเขือ
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ดอก, เมล็ด, ใบ และ ราก
สรรพคุณทางยา :
- ราก ยาแก้ไข้พิษ ไข้กาฬ ไข้เซื่องซึม ทาแก้พิษร้อน ดับพิษฝี แก้ปวดบวม แก้อักเสบ
- ดอก แก้อาการหอบหืด แก้การบีบตัวของหลอดลม แก้โพรงจมูกอักเสบ และแก้ริดสีดวงจมูก
- เมล็ด ยาแก้ไข้ แก้ไข้กระสับกระส่าย ยาใส่แผล แก่กลาเกลื้อน หิด เหา ผื่นคัน ยาแก้กลากเกลื้อนผื่นคัน บรรเทาอาการปวดเมื่อย ขัดยอก
- ใบ แก้หอบหืด และขยายหลอดลม ช่วยแก้สะอึกในไข้พิษกาฬ ช่วยแก้อาการอาเจียนจากการเมารถเมาเรือ ยาทาแก้อักเสบเต้านม ช่วยแก้อาการปวดเกร็งท้องได้ ทำให้ฝียุบ แก้ปวดบวมอักเสบ
วิธีการใช้ :
- ยาแก้ไข้พิษ ไข้กาฬ ไข้เซื่องซึม ทาแก้พิษร้อน ดับพิษฝี แก้ปวดบวม แก้อักเสบ นำรากต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- แก้อาการหอบหืด แก้การบีบตัวของหลอดลม แก้โพรงจมูกอักเสบ และแก้ริดสีดวงจมูก นำดอกต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- ยาแก้ไข้ แก้ไข้กระสับกระส่าย ยาใส่แผล แก่กลาเกลื้อน หิด เหา ผื่นคัน ยาแก้กลากเกลื้อนผื่นคัน บรรเทาอาการปวดเมื่อย ขัดยอก นำใช้เมล็ด 30 กรัม นำมาทุบให้พอแหลก แล้วนำมาแช่กับน้ำมันพืชประมาณ 7 วัน ใช้ทาบริเวณที่มีอาการปวดเมื่อยหรือขัดยอก
- แก้หอบหืด และขยายหลอดลม ช่วยแก้สะอึกในไข้พิษกาฬ ช่วยแก้อาการอาเจียนจากการเมารถเมาเรือ นำใบต้มกับน้ำดื่มรับประทาน
- ยาทาแก้อักเสบเต้านม ช่วยแก้อาการปวดเกร็งท้องได้ ทำให้ฝียุบ แก้ปวดบวมอักเสบ นำใบทาแผล
ถิ่นกำเนิด :
ลำโพงกาสลักเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
.
