ชื่อสมุนไพร : เทียนขาว
ชื่อเรียกอื่นๆ : เมล็ดยี่หร่า
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cumminum cyminum Linn.
ชื่อสามัญ : Cumin และ Cummin
วงศ์ : APIACEAE
เทียนขาวเป็นพืชชนิดหนึ่งที่นิยมนำใช้เป็นเครื่องเทศและยาหอม นิยมนำเมล็ดแปรรูปทำให้แห้ง เพื่อใช้ทำเป็นเครื่องเทศ โดยนำไปใช้ใส่แกงพะโล้ ก๋วยเตี๋ยวเนื้อ แกงป่า และมัสมั่น เป็นต้น และผงมีประโยชน์อย่างมากสำหรับผู้ชายที่ต้องการฟิตร่างกาย เพราะจะช่วยเพิ่มอัตราการเผาผลาญทำให้ร่างกาสามารถได้รับสารอาหารได้ง่ายขึ้น อีกทั้งมีธาตุเหล็กอยู่ปริมาณมาก มีส่วนช่วยเพิ่ม Hemoglobin ในเลือดซึ่งจะทำให้ร่างกายมีความอดทนในการออกกำลังกายมากยิ่งขึ้น และมีส่วนช่วยเสริมสร้างความจำ และทีสำคัญมีฤทธิ์ช่วยต่อต้านมะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งปากมดลูก โดยมีการทดลองประสิทธิภาพในหนูทดลองได้ผลดี อีกทั้งมีการนำมาใช้ทำเป็นเครื่องยาในตำรับยาหลายขนาน เช่น ตำรับยาพิกัดเทียน ตำรับยาหอมเทพจิตร และตำรับยาหอมนวโกฐร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ
ลักษณะสมุนไพร :
เทียนขาวเป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มีอายุปีเดียว มีกลิ่นหอม ลักษณะของลำต้นตรง มีความสูงประมาณ 20-30 เซนติเมตร ใบเป็นใบเดี่ยวออกสลับกัน ใบที่โคนต้นเป็นรูปไข่เมื่อดูแนวรูปใบ โดยรวมยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร ขอบใบหยักลึกถึงเส้นกลาง มีลักษณะเป็นแฉก 2-3 แฉก แต่ละแฉกจะคล้ายเส้นด้าย มีความยาวประมาณ 1-2 เซนติเมตร โดนก้านใบแผ่เป็นกาบ ดอกออกเป็นช่อแบบซี่ร่มหลายชั้น ดอกย่อยมีขนาดเล็ก มีกลีบเลี้ยงเล็กมากถึงไม่มี มีกลีบดอก 5 กลีบ สีขาวหรือสรชมพู มีเกสรตัวผู้ 5 อันติดอยู่กับฐานดอก เรียงสลับกับกลีบดอก ส่วนเกสรตัวเมียจะสั้น รังไข่อยู่ใต้วงกลีบมีอยู่ 2 ห้อง แต่ละห้องจะมี 1 เมล็ด ผลเป็นผลแห้ง รูปยาวรีสีน้ำตาล เปลือกมีขนสั้นแข็งปกคลุม เมื่อผลแก่จะแตกเป็น 2 ซึก โดยแต่ละซีกจะมีเมล็ด 1 เมล็ด เมล็ดจะมีกลิ่นหอม น้ำมันจากเมล็ดจะมีรสชาติเผ็ดร้อนและมีรสขม
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : เมล็ด
สรรพคุณทางยา :
- เมล็ด ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย ช่วยขับเสมหะ ช่วยขับลมในลำไส้ หรือใช้ขับผายลมในเด็ก ช่วยแก้อาการปวดมวน แก้อาการท้องเสีย ช่วยแก้ดีพิการ ช่วยแก้นิ่ว ช่วยขับระดูขาวของสตรี ต้านมะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งปากมดลูก ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยปกป้องตับจากการถูกทำลายของแอลกอฮอล์และน้ำมันที่ถูกความร้อนสูง ช่วยแก้ลมวิงเวียน แก้อาการหน้ามืดตาลาย อาการใจสั่น คลื่นเหียนอาเจียน และแก้ลมจุกแน่นในท้อง บรรเทาอาการท้องอืดท้องเฟ้อ บรรเทาอาการปวดท้อง แก้อาการจุกเสียดแน่นท้อง แก้อาหารอาหารไม่ย่อย เนื่องมาจากธาตุไม่ปกติ ช่วยบำรุงโลหิต ช่วยแก้อาเจียน ขับลมในลำไส้
วิธีการใช้ :
- ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย ช่วยขับเสมหะ ช่วยขับลมในลำไส้ หรือใช้ขับผายลมในเด็ก ช่วยแก้อาการปวดมวน แก้อาการท้องเสีย ช่วยแก้ดีพิการ ช่วยแก้นิ่ว ช่วยขับระดูขาวของสตรี ต้านมะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งปากมดลูก ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยปกป้องตับจากการถูกทำลายของแอลกอฮอล์และน้ำมันที่ถูกความร้อนสูง ช่วยแก้ลมวิงเวียน แก้อาการหน้ามืดตาลาย อาการใจสั่น คลื่นเหียนอาเจียน และแก้ลมจุกแน่นในท้อง บรรเทาอาการท้องอืดท้องเฟ้อ บรรเทาอาการปวดท้อง แก้อาการจุกเสียดแน่นท้อง แก้อาหารอาหารไม่ย่อย เนื่องมาจากธาตุไม่ปกติ ช่วยบำรุงโลหิต ช่วยแก้อาเจียน ขับลมในลำไส้ นำเมล็ดมาประกอบอาหาร
ถิ่นกำเนิด :
เทียนขาวเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประเทศอินเดีย และประเทศจีน
.
