ชื่อสมุนไพร : เขียวหมื่นปี
ชื่อเรียกอื่นๆ : ว่านเขียวหมื่นปี, ว่านขันหมาก, มะเขือพ่อค้า, บ้วนนีแช, แก้วกาญจนา และ ว่านเหนียนชิง (จีนกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aglaonema modestum Schott.
ชื่อสามัญ : Chinese Evergreen และ Aglaonema
วงศ์ : ARACEAE
เขียวหมื่นปีเป็นพรรณไม้ล้มลุกขนาดเล็กที่ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการแยกหน่อ จัดเป็นไม้ประดับที่มีความสวยงามและเป็นสง่าแก่สถานที่ปลูก จึงนิยมนำมาปลูกไว้เพื่อประดับตกแต่งทั้งภายนอกและภายในอาคาร วัดในสมัยโบราณจะปลูกว่านชนิดนี้กันเกือบทุกวัด และถือว่าเป็นว่านที่มีมาแต่ช้านาน เป็นมรดกตกทอดจนถึงปัจจุบัน เนื่องจากเป็นว่านที่ปลูกเลี้ยงง่าย ปลูกได้ทั้งในดินปนทรายหรือดินร่วนซุย ไม่ชอบแสงแดดจัด ควรปลูกในที่ร่มหรือที่มีแสงแดดรำไร รดน้ำบ่อยๆ หรือรดอาทิตย์ละครั้งก็ได้ สามารถเจริญงอกงามได้แม้ในที่มีแสงสวางเพียงเล็กน้อย ทนทานต่อสภาพดินฟ้าอากาศแห้งแล้งหรือมีความชื้นต่ำได้ดี ทั้งยังมีความสามารถในการดูดสารพิษได้ในระดับปานกลาง เพราะมีใบกว้าง มีพื้นที่ผิวใบสำหรับดูดกลืนสารพิษได้มาก แต่มีอัตราการคายความชื้นสูงและมีประสิทธิภาพสูงในการดูดสารพิษจำพวกฟอร์มัลดีไฮด์ จึงเหมาะที่จะมาปลูกเพื่อดูดสารพิษเสริมสร้างบรรยากาศบริเวณโดยรอบอาคารบ้านเรือนได้เป็นอย่างดี
ลักษณะสมุนไพร :
เขียวหมื่นปีเป็นพรรณไม้ล้มลุกขนาดเล็กจำพวกว่าน เป็นต้นไม้ในกลุ่มอโกลนีมา อาจมีความสูงของต้นได้ถึง 1-2 เมตร มียางสีขาว ลำต้นตั้งตรงเป็นไม้เนื้ออ่อน มีข้อถี่ ไม่แยกต้น มีหัวอยู่ใต้ดิน ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปหอกยาวหรือรูปใบพาย ปลายใบแหลม โคนใบค่อยๆ สอบติดก้านใบแผ่นใบเป็นสีเขียวมีลายสลับกับสีเขียวแกมเทา เส้นใบจมพื้นใบนูนเป็นลอน ขอบใบบิด ลายเส้นใบคล้ายขนนก ลักษณะด้านบนเป็นร่องเล็กน้อย ด้านนอกกลมนูน บริเวณโคนแผ่ออกเป็นกาบสีเขียวออกแดงเรื่อๆ โอบหุ้มกับลำต้น ใบมีขนาดกว้างประมาณ 6-10 เซนติเมตร และยาวประมาณ 10-25 เซนติเมตร ก้านใบยาวประมาณ 8-10 เซนติเมตร ดอกมีลักษณะคล้ายกับดอกไม้ในวงศ์บอนทั่วไป โดยจะออกดอกเป็นดอกเดี่ยวบริเวณง่ามใบ มีกาบหุ้มช่อดอกหรือกาบหุ้มปลีคล้ายดอกหน้าวัว ลักษณะเป็นรูปไข่หรือค่อนข้างกลม มีสีเหลืองนวล ช่อดอกมีลักษณะเป็นแท่งทรงกระบอก ผลมีลักษณะและขนาดเท่ากับลูกหว้าขนาดใหญ่ เมื่อแก่จัดเป็นสีเหลืองแก่
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ราก, ใบ และ ต้น
สรรพคุณทางยา :
- ราก ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ แก้ไทฟอยด์ ยาแก้อาการไอเป็นเลือด แก้อาการไอเนื่องจากปอดมีความร้อน แก้ไอหืดหอบ ยาแก้คอเจ็บ คอบวมอักเสบ แก้ทางเดินปัสสาวะอักเสบ
- ใบ ยาดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ แก้ไทฟอยด์ ยาแก้อาการไอเป็นเลือด แก้อาการไอเนื่องจากปอดมีความร้อน แก้ไอหืดหอบ ยาแก้คอตีบ แก้ทางเดินปัสสาวะอักเสบ พอกแผลสด ปิดบาดแผลที่ถูกของมีคม แก้ฝีบวมช้ำ แมลงกัดต่อย สุนัขหรืองูกัด ยาแก้แก้ฝี หนอง ฝีหนองบนผิวหนัง แก้ลดบวม พอกแก้อาการเคล็ดบวม รักษาข้อเคล็ดอักเสบ บวม
- ต้น รักษาโรคข้ออักเสบ จะช่วยทำให้เลือดมาเลี้ยงดีขึ้น
วิธีการใช้ :
- ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ แก้ไทฟอยด์ ยาแก้อาการไอเป็นเลือด แก้อาการไอเนื่องจากปอดมีความร้อน แก้ไอหืดหอบ แก้ทางเดินปัสสาวะอักเสบ นำรากมาต้มกับน้ำกิน
- ยาแก้คอเจ็บ คอบวมอักเสบ นำรากเขียวหมื่นปีนำมาล้างให้สะอาด ตำให้แหลกคั้นเอาน้ำ ผสมกับน้ำเย็น ใส่เกลือเล็กน้อย นำมาใช้เป็นยาอมกลั้วคอ
- ยาดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ แก้ไทฟอยด์ ยาแก้อาการไอเป็นเลือด แก้อาการไอเนื่องจากปอดมีความร้อน แก้ไอหืดหอบ นำใบมาต้มกับน้ำกิน
- ยาแก้คอตีบ นำใบสดประมาณ 8-20 กรัม ตำให้แหลก นำมาต้มกับน้ำรับประทานหรือนำมาคั้นเอาน้ำแล้วผสมกับน้ำส้มสายชูเล็กน้อย ใส่ย้ำเย็น แล้วนำมาอมกลั้วคอ
- พอกแผลสด ปิดบาดแผลที่ถูกของมีคม นำใบนำมาให้แหลกผสมกับเหล้าขาวใช้พอกแผลสด ปิดบาดแผลที่ถูกของมีคม แล้วเอาผ้าพันไว้ให้แน่น เมื่อหายเจ็บแล้วค่อยนำผ้าพันแผลออก
- แก้ฝีบวมช้ำ แมลงกัดต่อย สุนัขหรืองูกัด ยาแก้แก้ฝี หนอง ฝีหนองบนผิวหนัง แก้ลดบวม พอกแก้อาการเคล็ดบวม รักษาข้อเคล็ดอักเสบ บวม นำใบสดนำมาตำให้แหลก คั้นเอาน้ำผสมกับน้ำตาลเล็กน้อย รับประทานแต่น้ำ ส่วนกากที่เหลือให้นำมาพอกบริเวณบาดแผล
- รักษาโรคข้ออักเสบ จะช่วยทำให้เลือดมาเลี้ยงดีขึ้น นำต้นมาคั้นน้ำดื่มรับประทาน
ถิ่นกำเนิด :
เขียวหมื่นปีเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศเขตร้อนของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จีน และแอฟริกา
.
