ชื่อสมุนไพร : รักทะเล
ชื่อเรียกอื่นๆ : โหรา (ตราด), บ่งบง (ภาคใต้) และ บงบ๊ง (มลายู-ภูเก็ต)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Scaevola taccada Roxb.
ชื่อสามัญ : Half Flower, Beach Cabbage, Beach Naupaka และ Sea Lettuce
วงศ์ : GOODENIACEAE
รักทะเลเป็นพรรณไม้ที่ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด ปักชำกิ่ง หน่อไปปลูกตามพื้นที่ดินทราย สามารถออกดอกและผลได้ตลอดปี ขึ้นได้ทั่วไปตามพื้นที่โล่ง และมักพบขึ้นทั่วไปตามชายหาด หาดหิน โขดหิน ชายฝั่งทะเลทั้งอ่าวไทยและฝั่งอันดามัน ตามบริเวณริมฝั่งแม่น้ำลำคลอง หรือตามแนวหลังป่าชายเลน ประโยชน์ของรักทะเลใช้ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับทั่วไปได้ดี เพราะเป็นพันธุ์ไม้ที่มีทรงพุ่มสวยงาม โดยจะนิยมนำมาปลูกตามพื้นที่ดินทรายตามชายฝั่งทะเล และสามารถออกดอกและผลได้ตลอดปี บางข้อมูลระบุว่าใบรักทะเล สามารถนำมาใช้เป็นยาสูบได้ เปลือกจากเนื้อไม้ ใบและดอกใช้ผสมปรุงเป็นยาขับปัสสาวะ รากนำมาต้มกับน้ำดื่ม ใช้กินเป็นยาแก้พิษจากอาหารทะเล เช่น การกินปูหรือปลาที่มีพิษ
ลักษณะสมุนไพร :
รักทะเลจัดเป็นไม้พุ่ม ที่มีความสูงของต้นประมาณ 2-5 เมตร แตกกิ่งก้านมาก ลำต้นตั้งตรงหรือแผ่ไม่เป็นระเบียบ เปลือกต้นเรียบ ลำต้นมีไส้ไม้ และมียางสีขาวข้น กิ่งอ่อนอวบน้ำเป็นสีเขียว และมีขนนุ่มที่ซอกใบ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกันแบบสลับหนาแน่นอยู่ที่ปลายกิ่ง ลักษณะของใบเป็นรูปไข่กลับ หรือเป็นรูปช้อนแกมรูปไข่กลับ ปลายใบมนกลม โคนใบเรียวแหลมหรือสอบเป็นรูปลิ่ม ส่วนขอบใบเรียบถึงหยักมนหรือเว้าเป็นคลื่นๆ และมีจุดสีเหลืองอมเขียวตามขอบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 5-10 เซนติเมตร และยาวประมาณ 12-15 เซนติเมตร แผ่นใบหนากึ่งอวบน้ำ หลังใบเรียบเป็นมันถึงมีขนอ่อนปกคลุม เส้นใบเป็นแบบร่างแหขนนก ส่วนก้านใบมีสั้นมาก และมีกลุ่มขนสีขาวอยู่ตามซอกใบ ใบอ่อนขอบใบจะม้วนลง ดอกเป็นช่อแบบกระจุก โดยจะออกตามซอกใบ มีดอกย่อยประมาณ 2-3 ดอก ใบประดับมีขนาดเล็ก ลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมแคบ ส่วนดอกมีลักษณะตูมโค้ง โก่งลงคล้ายรูปหัวงู ดอกบานจะเป็นรูปปากเปิด กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ส่วนปลายแยกเป็นแฉกขนาดเล็ก 5 แฉก ผลเป็นผลสดแบบมีเนื้อ ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลม ปลายผลมีกลีบเลี้ยงของดอกติดอยู่ ผิวผลเรียบ ผลสดเป็นสีขาวขุ่น เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอ่อน มีขนาดประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร ภายในผลมีเมล็ดแข็งประมาณ 1-2 เมล็ด
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ราก, เปลือกจากเนื้อไม้, ดอก, ผล และ ใบ
สรรพคุณทางยา :
- ราก ยาแก้บิด ยาแก้พิษจากอาหารทะเล ยาแก้เหน็บชา
- เปลือกจากเนื้อไม้ ยาขับปัสสาวะ
- ใบ ช่วยแก้ธาตุพิการ ช่วยย่อย ยาขับปัสสาวะ แก้อาการปวดบวมและแก้ปวดศีรษะ
- ดอก ยาขับปัสสาวะ
- ผล ช่วยทำให้ประจำเดือนของสตรีมาเป็นปกติ
วิธีการใช้ :
- ยาแก้บิด ยาแก้พิษจากอาหารทะเล ยาแก้เหน็บชา นำรากมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- ยาขับปัสสาวะ นำเปลือกจากเนื้อไม้มาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- ช่วยแก้ธาตุพิการ ช่วยย่อย ยาขับปัสสาวะ นำใบมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- แก้อาการปวดบวมและแก้ปวดศีรษะ นำใบไปผิงไฟแล้วนำมาประคบแก้ปวดบวม
- ยาขับปัสสาวะ นำดอกมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- ช่วยทำให้ประจำเดือนของสตรีมาเป็นปกติ นำผลมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
ถิ่นกำเนิด :
รักทะเลเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในมาดากัสการ์ อินเดีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตลอดจนถึงออสเตรเลีย
.