ชื่อสมุนไพร : รงทอง
ชื่อเรียกอื่นๆ : รง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Garcinia hanburyi Hook F.
ชื่อสามัญ : Gamboge Tree, Indian Gamboge Tree, Hanbury’s Garcinia และ Gambojia
วงศ์ : CLUSIACEAE (GUTTIFERAE)
รงทองเป็นพืชไม้ยืนต้นที่ไม่ผลัดใบ ถือเป็นไม้พื้นเมืองในประเทศกัมพูชา เวียดนามใต้ และ ไทย ชอบขึ้นในป่าดิบแล้งและป่าดิบชื้นที่ระดับความสูง 20-800 เมตรจากระดับน้ำทะเล สมุนไพรชนิดนี้มีสารที่สำคัญที่สามารถออกฤทธิ์ต่อเชื้อโรคของโรคร้ายแรงอย่างฆ่าเชื้อเอดส์และฆ่าเซลล์มะเร็ง อีกทั้งยางจากต้นรงทองเป็นสมุนไพรที่มักพบว่าเป็นส่วนผสมหนึ่งของตำรับยารักษาโรคมะเร็ง แต่เป็นที่รู้จักกันน้อยมากเนื่องจากมีสารพิษที่เป็นยาถ่ายอย่างแรง กระทรวงสาธารณสุขจึงจำกัดปริมาณการใช้สำหรับรับประทานในมื้อหนึ่งซึ่งไม่เกิน 60 มิลลิกรัม โดยรงทองนั้นมีสรรพคุณก็คือถ่ายน้ำเหลือง ถ่ายโรคท้องมาน ถ่ายเสมหะและโลหิต ซึ่งในหลักการของแพทย์แผนไทยก่อนนำามาใช้ต้องทำการสะตุเพื่อทาให้สะอาดและฆ่าฤทธิ์ก่อนใช้ปรุงยาเพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดพิษซึ่งอาจมีอันตรายถึงชีวิตก็เป็นได้ จากการศึกษางานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับรงทองพบว่ามีเพียงงานวิจัยเกี่ยวกับเปลือกและผลของต้นรงทองกับการยับยั้งการเจริญเติบโตของมะเร็งท่อน้าดี นอกจากนี้ยังมีสาร Xanthones ที่มีคุณสมบัติช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของมะเร็งปากมดลูก และกรด gambogic ในรงทองกับการยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาว และมะเร็งตับในหนูอีกด้วย แต่อย่างไรก็ตามการรับประทานยางของรงทองเพียงอย่างเดียวอาจทำให้ผู้ที่รับประทานถ่ายท้องอย่างรุนแรง หากต้องการเป็นทางเลือกในการรักษาโรคมะเร็งควรนำยางของรงทองมาใช้ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นเพื่อป้องกันผลข้างเคียงที่เกิดขึ้น
ลักษณะสมุนไพร :
รงทองเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลางที่มีความสูงประมาณ 10-15 เมตร ไม่ผลัดใบ ลำต้นมีลักษณะตรง เปลือกลำต้นมีสีน้ำตาล ลักษณะแตกเป็นร่องลึกและร่อนเป็นแผ่นตามยาว ทุกส่วนมียางสีเหลือง ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับตรงข้ามกัน แผ่นใบสีเขียวเข้มมีความกว้างประมาณ 4-6 เซนติเมตร และยาวประมาณ 8-14 เซนติเมตร ใบรูปไข่แกมรูปหอก ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ใบเกลี้ยงห่อขึ้น ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ดอกมีสีเหลืองออกเป็นดอกเดี่ยวหรือเป็นช่อแบบช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง เป็นดอกแยกเพศ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีอย่างละ 4 กลีบ อับเรณูลักษณะกลมหรือรูปหัวตาปู ดอกเพศเมียเป็นดอกเดี่ยว หลอดรังไข่สั้นและปลายแยกออกเป็น 5-6 แฉก ผลมีสีเหลืองปนส้มและมีกลิ่นหอม ลักษณะเป็นผลสดอุ้มน้ำแบบมีเนื้อเมล็ดเดียวทรงกลมหรือทรงรี เมล็ดเป็นรูปไข่
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : เปลือกลำต้น, ต้น และ ยาง
สรรพคุณทางยา :
- เปลือกลำต้น ยาระบายช่วยขับพยาธิตัวแบนช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
- ต้น ช่วยขับพยาธิตัวแบนยาระบายช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
- ยาง ช่วยรักษาแผลเปื่อย ทำเป็นสีย้อมผ้า และทำเป็นแม่สีเหลือง นำมาใช้ทาสีไม้ ไม้ซอ ตัวไวโอลิน ทำสีน้ำสำหรับวาดเขียน
วิธีการใช้ :
- ยาระบายช่วยขับพยาธิตัวแบนช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย นำเปลือกต้นหรือลำต้นมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- ช่วยรักษาแผลเปื่อย นำยางจากลำต้นมาใช้เป็นยาทาภายนอกช่วยรักษาแผลเปื่อย
- ทำเป็นสีย้อมผ้า ทำเป็นแม่สีเหลือง นำมาใช้ทาสีไม้ ไม้ซอ ตัวไวโอลิน ทำสีน้ำสำหรับวาดเขียน นำยางที่มีสีเหลืองสกัดออกมาทำเป็นสีย้อมผ้า ทำเป็นแม่สีเหลือง นำมาใช้ทาสีไม้ ไม้ซอ ตัวไวโอลิน ทำสีน้ำสำหรับวาดเขียน
ถิ่นกำเนิด :
รงทองเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มักพบในประเทศกัมพูชา เวียดนามใต้ และ ไทย
.
