ชื่อสมุนไพร : ทุ้งฟ้า
ชื่อเรียกอื่นๆ : กระทุ้งฟ้าไห้, ทุ้งฟ้าไก้ (ชุมพร), ตีนเทียน (สงขลา) และ พวมพร้าว (ปัตตานี)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alstonia macrophylla Wall.ex G.Don
ชื่อสามัญ : –
วงศ์ : APOCYNACEAE
ทุ้งฟ้าเป็นพรรณไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลของจังหวัดกระบี่ และเป็นไม้โตเร็วชนิดหนึ่งที่มีอัตราการเจริญเติบโตอยู่ในเกณฑ์ค่อนข้างดี มีอัตราการเจริญเติบโตทางความสูงมากกว่า 1 เมตรต่อปี และมีอัตราเพิ่มพูนทางขนาดความโตของเส้นรอบวงโดยเฉลี่ยไม่ต่ำกว่าปีละ 5 เซนติเมตร จึงมีประโยชน์ในเชิงอนุรักษ์ต้นน้ำลำธารในภาคใต้ได้ เนื่องจากต้นทุ้งฟ้าในธรรมชาติจะขึ้นอยู่ในบริเวณป่าเสื่อมโทรม จึงเป็นไม้ที่ได้รับการสนับสนุนให้นำมาปลูกในบริเวณต้นน้ำลำธารที่ถูกแผ้วถางทำลาย เนื่องจากเป็นไม้ที่เจริญเติบโตเร็ว ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด เจริญเติบโตได้ดีในดินที่ลึกและมีการระบายน้ำได้ดี หรือในสภาพระบบวนเกษตร และควรปลูกในช่วงประมาณต้นฤดูชน เพื่อให้กล้าไม้มีเวลาตั้งตัว และระบบรากเจริญยึดดินได้ดีก่อนสิ้นฤดูฝน ซึ่งจะช่วยทำให้กล้าไม้สามารถรอดตายได้ตลอดฤดูแล้ง ไม้ทุ้งฟ้าเป็นไม้ทีมีคุณค่ามากชนิดหนึ่ง มีอัตราการเจริญเติบโตค่อนข้างดี เนื้อไม้ละเอียด เสี้ยนไม้ตรง สีเหลืองอ่อนและมีเปลือกบาง นิยมนำมาใช้ทำกระดานพื้น ฝา หีบ ลังใส่ของ เครื่องเรือน เครื่องใช้เบาๆ รองเท้าไม้ แจว พาย กรรเชียง และยังเหมาะสำหรับที่จะนำไปปอกหรือฝานทำไม้บางเพื่อทำส่วนผิวหน้าของไม้อัด สรรพคุณทางยาพบว่า สารสกัดจากเปลือกต้นและใบทุ้งฟ้ามีฤทธิ์ลดความดันโลหิต
ลักษณะสมุนไพร :
ทุ้งฟ้าเป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ที่มีความสูงได้ประมาณ 15-25 เมตร เรือนยอดเป็นรูปไข่แกมรูปกรวยแหลม ค่อนข้างโปร่ง ลำต้นมีลักษณะเปลาตรง กิ่งใหญ่ตั้งฉากกับล้ำต้นเป็นวงรอบ โคนต้นเป็นพูพอน เปลือกต้นเรียบเป็นสีขาวอมเทาหรือสีเทาอ่อน มีรูระบายอากาศทั่วไป เปลือกต้นเมื่อสับดูจะมีน้ำยางสีขาวเหนียวๆ ซึมออกมา ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงรอบๆ ข้อ ข้อละ 3-4 ใบ ลักษณะของใบเป็นรูปใบหอกกลับหรือรูปไข่แกมรูปหอกกลีบ ปลายใบเป็นติ่งแหลม ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 3-7.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร หลังใบเป็นสีเขียว ท้องใบเป็นคราบสีขาว เส้นแขนงใบถี่และเป็นเส้นตรง ดอกเป็นช่อแขนงตามซอกใบที่ปลายกิ่งจำนวนมาก ยาวประมาณ 3.5-11.5 เซนติเมตร ดอกย่อยเป็นสีขาว มีขนาดประมาณ 2-3 เซนติเมตร กลีบดอกเป็นสีขาวหรือสีขาวอมเหลือง โคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกออกเป็น 5 กลีบ ดอกมีเกสรเพศผู้ 5 อัน ผลมีลักษณะเป็นฝักยาวขนาดเล็ก ออกเป็นคู่ๆ ฝักมีลักษณะเรียวยาว ยาวประมาณ 30-45 เซนติเมตร พอแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีก และบิดเป็นเกลียว ปล่อยให้เมล็ดที่มีพู่สีขาวปลิวไปตามลม
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ราก, เปลือกต้น และ ใบ
สรรพคุณทางยา :
- ราก บำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง บำรุงกำหนัด
- เปลือกต้น บำรุงกำลัง แก้ไข้ รักษาโรคมาเลเรีย ไข้ป่า เป็นยาบำรุง แก้บิด ช่วยขับระดูของสตรี บำรุงกำหนัด รักษาบาดแผล
- ใบ แก้ข้อต่อเคลื่อน
วิธีการใช้ :
- บำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง บำรุงกำหนัด นำรากมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- บำรุงกำลัง แก้ไข้ รักษาโรคมาเลเรีย ไข้ป่า เป็นยาบำรุง แก้บิด ช่วยขับระดูของสตรี บำรุงกำหนัด รักษาบาดแผล นำเปลือกต้นมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
- แก้ข้อต่อเคลื่อน นำใบมาตำผสมกับน้ำมันมะพร้าวพอกแก้ข้อต่อเคลื่อน
ถิ่นกำเนิด :
ทุ้งฟ้าเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในอินเดีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นิวกีนี พม่า และมาเลเซีย
.