บทความสมุนไพรสมุนไพรสำหรับใช้ผลปรุงยาสมุนไพรสำหรับใช้เมล็ดปรุงยาสมุนไพรสำหรับใช้ใบปรุงยา

จิกทะเล


ชื่อสมุนไพร : จิกทะเล
ชื่อเรียกอื่นๆ : จิงเล, โดนเล (ภาคใต้) และ อามุง (มาเล-นราธิวาส)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Barringtonia asiatica (Linn.) Kurz.
ชื่อสามัญ : Fish Poison Tree, Putat และ Sea Poison Tree
วงศ์ : LECYTHIDACEAE
JTL4
จิกทะเลเป็นต้นไม้ประจำจังหวัดสมุทรสงคราม จัดเป็นพรรณไม้กลางแจ้งที่ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด หรือแพร่พันธุ์โดยที่ผลลอยไปตามน้ำ มีอัตราการเจริญเติบโตปานกลางถึงเร็ว ขึ้นได้ในดินทั่วไป ชอบความชื้นปานกลาง และแสงแดดแบบเต็มวัน มีเขตการกระจายพันธุ์กว้าง พบได้ตั้งแต่มาดากัสการ์ อินเดีย ศรีลังกา ไต้หวัน ญี่ปุ่น ภูมิภาคมาเลเซียรวมถึงฟิลิปปินส์ หมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ไปจนถึงทางภาคเหนือของออสเตรเลีย และในหมู่เกาะโพลีนีเซีย ส่วนในประเทศไทยพบขึ้นมากตามป่าชายหาดของฝั่งทะเลและตามเกาะที่ยังไม่ถูกรบกวนทางภาคใต้ มีทรงพุ่มใบเป็นมันสวยงาม ดอกมีกลิ่นหอม ใช้ปลูกเพื่อปรับภูมิทัศน์ ปลูกให้ร่มเงาได้ โดยนิยมนำมาปลูกในพื้นที่กว้าง เช่น สวนสาธารณะ ปลูกเป็นกลุ่ม ปลูกเป็นฉากหลัง ปลูกตามริมทะเล ทนน้ำท่วมได้ดี เปลือกผลหรือเนื้อของผลใช้เป็นยาเบื่อปลาได้ บางท้องถิ่นจะนำมาผลแห้งของจิกทะเลมาจุดเป็นยาไล่ยุง



 JTL3

ลักษณะสมุนไพร :
จิกทะเลเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ไม่ผลัดใบ มีความสูงได้ประมาณ 7-20 เมตร แตกกิ่งก้านสาขาออกที่เรือนยอดของลำต้น เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบแตกกิ่งต่ำ ซึ่งเป็นกิ่งที่มีขนาดใหญ่จะมีรอยแผลอยู่ทั่วไป ซึ่งเป็นรอยแผลที่เกิดจากใบที่ร่วงหล่นไป เปลือกต้นเป็นสีน้ำตาลตาลหรือเทา แตกเป็นร่องตามแนวยาวและมีช่องระบายอากาศด้วย ส่วนเนื้อไม้เป็นสีขาวหรือสีเหลืองอ่อนๆ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงเวียนสลับกันไปตามข้อต้น ลักษณะของใบเป็นรูปมนรี รูปไข่กลับ หรือรูปไข่แกมรูปขอบขนาน ปลายใบมนเว้า โคนใบสอบเข้าหาก้านใบ ส่วนขอบใบเรียบ แผ่นใบเป็นสีเขียว เนื้อใบหนาเกลี้ยงเป็นมันวาวด้านบน เส้นแขนงใบมีข้างละ 12-14 เส้น นูนทั้งสองด้าน ดอกเป็นช่อแบบช่อกระจะตามส่วนยอดของลำต้น ตั้งตรง ช่อหนึ่งจะมีดอกอยู่ประมาณ 7-8 ดอก ช่อดอกยาวประมาณ 2-15 เซนติเมตร แกนช่อหนา ดอกเป็นสีขาวและมีกลิ่นหอม เกล็ดหุ้มยอดเป็นรูปไข่ มีใบประดับเป็นรูปไข่ โดยจะออกดอกในช่วงประมาณเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนธันวาคม ผลเป็นผลแห้งไม่แตก ลักษณะของผลเป็นรูปพีระมิดสี่เหลี่ยม ตรงโคนผลจะเว้า ผลเป็นสีเขียวและเป็นมัน ผลเมื่อโตจะมีขนาดกว้างประมาณ 8.5-10 เซนติเมตร และยาวประมาณ 8.5-11 เซนติเมตร ผนังผลเป็นเส้นใยมีกากเหนียวหุ้มหนาคล้ายฟองน้ำ ทำให้ลอยน้ำได้คล้ายผลมะพร้าว ส่วนผนังผลด้านในแข็ง ภายในผลมีเมล็ด 1 เมล็ด เมล็ดมีลักษณะเป็นรูปขอบขนาน

 JTL2

ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ใบ, เปลือก, ผล และ เมล็ด
สรรพคุณทางยา :

  1. ใบ รักษาบรรเทาอาการปวดศีรษะ
  2. เปลือก รักษาบรรเทาอาการปวดศีรษะ ยานอนหลับทำให้นอนหลับสบาย
  3. ผล รักษาบรรเทาอาการปวดศีรษะ
  4. เมล็ด ขับพยาธิออกจากร่างกาย

 JTL5

วิธีการใช้ :                                     

  1. รักษาบรรเทาอาการปวดศีรษะ นำใบมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
  2. รักษาบรรเทาอาการปวดศีรษะ ยานอนหลับทำให้นอนหลับสบาย นำเปลือกมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
  3. รักษาบรรเทาอาการปวดศีรษะ นำผลมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
  4. ขับพยาธิออกจากร่างกาย นำเมล็ดมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน

ถิ่นกำเนิด :
จิกทะเลเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในมาดากัสการ์ อินเดีย ศรีลังกา ไต้หวัน ญี่ปุ่น ภูมิภาคมาเลเซียรวมถึงฟิลิปปินส์ หมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ไปจนถึงทางภาคเหนือของออสเตรเลีย และในหมู่เกาะโพลีนีเซีย

 





.