ชื่อสมุนไพร : กันเกรา
ชื่อเรียกอื่นๆ : มันปลา (ภาคเหนือ ภาคอีสาน), ตำแสง, ตำเสา, ทำเสา (ภาคใต้), ตาเตรา (เขมร-ภาคตะวันออก), ตำมูซู, และ ตะมะซู (มลายู-ภาคใต้)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Fagraea fragrans Roxb.
ชื่อสามัญ : Anan และ Tembusu
วงศ์ : GENTIANACEAE

กันเกราเป็นต้นไม้มงคลชนิดหนึ่ง เพราะมีชื่อที่เป็นมงคล เพราะกันเกรา หมายถึง กันสิ่งชั่วร้ายทั้งหลายไม่ให้มาทำอันตรายใดๆ ส่วนชื่อตำเสาก็เป็นมงคลแก่เสาบ้านไม่ให้ปลวก หรือมอด รวมไปถึงแมลงต่างๆ ไม่ให้มาเจาะกิน สามารถปลูกไว้เป็นไม้ประดับได้ เพราะมีความสวยงามและดอกมีกลิ่นหอมสดชื่น กลิ่นไม่ฉุนไม่เหมือนใคร ปลูกง่ายแข็งแรงทนทาน และนิยมปลูกไว้ในบริเวณบ้านหรือในที่สาธารณะ ทั้งยังเป็นไม้มงคล 1 ใน 9 ชนิดอีกด้วย เนื้อไม้ของต้นกันเกรามีสีเหลืองอ่อน มีเสี้ยนตรง เนื้อมีความละเอียด ตกแต่งได้ง่าย ขัดเงาก็งดงาม ทนปลวกได้ดี ที่สำคัญยังเหนียวทนทานแข็งแรงอีกด้วย เหมาะแก่การนำมาใช้ก่อสร้าง ดอกกันเกรานำมาใช้ในพิธีกรรมหนึ่งของการเข้านาค ใบอ่อนนั้นสัตว์ป่าชอบกินเป็นอาหาร ผลใช้เป็นอาหารของนกและค้างคาวได้

ลักษณะสมุนไพร :
กันเกราเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงประมาณ 10-15 เมตร (อาจสูงได้ถึง 25 เมตร) เปลือกต้นเรียบมีสีน้ำตาล เมื่อต้นแก่จะแตกเป็นร่องลึกตามยาว ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกัน ใบหนาแน่นที่ปลายกิ่ง ใบเป็นรูปรี สีเขียวเข้มเป็นมัน ปลายใบและโคนใบแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบ เนื้อใบค่อนข้างเหนียว ใบกว้างประมาณ 4-6 เซนติเมตร และยาวประมาณ 8-12 เซนติเมตร ดอกเป็นช่อตามซอกใบ เมื่อเริ่มบานจะเป็นสีขาว เมื่อบานเต็มที่จะเป็นสีเหลืองอมแสด ที่กลีบโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น ปลายแยกออกเป็น 5 แฉก ปลายแฉกแหลม มีเกสรตัวผู้ยาวติดกับกลีบดอก และมีเกสรตัวเมียยาวอีก 1 อัน ผลเป็นผลเดี่ยวทรงกลม มีรสขม เส้นผ่านผ่าศูนย์กบางประมาณ 6-8 มิลลิเมตร ผิวเรียบเป็นมัน มีติ่งแหลมๆสั้นๆ อยู่ตรงปลายสุด ผลอ่อนจะมีสีเขียว เมื่อสุกแล้วจะเป็นสีแดงเลือดนก จะติดผลในช่วงเดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายน และในผลมีเมล็ดเล็กๆจำนวนมาก สีน้ำตาลไหม้ มีรูปทรงไม่แน่นอน ฝังอยู่ในเนื้อนุ่มๆ สีแดง

ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : แก่น, เปลือกต้น และ ใบ
สรรพคุณทางยา :

1. แก่น บำรุงไขมันในร่างกาย บำรุงธาตุในร่างกาย ยาอายุวัฒนะ ช่วยแก้เลือดพิการ ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อมาลาเรียชนิดฟัลซิพารัม แก้ไข้จับสั่น แก้อาการหืดไอ แก้อาการแน่นหน้าอก แก้อาการท้องมานลงท้อง ช่วยขับลมในกระเพาะ แก้มูกเลือด รักษาริดสีดวง ช่วยบำรุงม้าม แก้อาการปวดแสบปวดร้อนตามผิวหนังและร่างกาย แก้โรคเส้นติดขัด
2. เปลือกต้น ช่วยบำรุงโลหิต ช่วยรักษาผิวหนังพุพอง ปวดแสบปวดร้อน
3. ใบ แก้โรคเส้นติดขัดได้ แก้ปวด

วิธีการใช้ :

1. บำรุงไขมันในร่างกาย บำรุงธาตุในร่างกาย ยาอายุวัฒนะ ช่วยแก้เลือดพิการ ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อมาลาเรียชนิดฟัลซิพารัม แก้ไข้จับสั่น แก้อาการหืดไอ แก้อาการแน่นหน้าอก แก้อาการท้องมานลงท้อง ช่วยขับลมในกระเพาะ แก้มูกเลือด รักษาริดสีดวง ช่วยบำรุงม้าม แก้อาการปวดแสบปวดร้อนตามผิวหนังและร่างกาย แก้โรคเส้นติดขัด นำแก่นมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
2. ช่วยบำรุงโลหิต ช่วยรักษาผิวหนังพุพอง ปวดแสบปวดร้อน นำเปลือกต้นมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน หรือนำมาอาบรักษาผิวหนังพุพอง ปวดแสบปวดร้อน
3. ช่วยบำรุงเส้นเอ็นให้แข็งแรง แก้อาการหน้ามืดตาลาย นำใบมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน

ถิ่นกำเนิด :
กันเกราเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย พม่า มาเลเซีย เวียดนาม และอินเดีย

.