ชื่อสมุนไพร : หลิว
ชื่อเรียกอื่นๆ : ลิ้ว (จีนแต้จิ๋ว), หยั่งลิ้ว และ หลิ้ว (จีนกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Salix babylonica Linn.
ชื่อสามัญ : Weeping Willow
วงศ์ : SALICACEAE
หลิวเป็นพรรณไม้ที่จัดเป็นไม้กลางแจ้งที่ชอบแสงแดดจัด ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการตอนกิ่งและวิธีการปักชำกิ่ง เจริญเติบโตได้ดีในดินเกือบทุกประเภท มักขึ้นอยู่ตามริมแม่น้ำ ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป โดยมีข้อมูลระบุว่าต้นหลิวเป็นสัญลักษณ์ของโชคลาภ ความสุข ความร่ำรวย การได้เลื่อนยศเลื่อนตำแหน่ง และหลิวยังเป็นพืชวิเศษที่ชาวจีนเคารพบูชาอีกด้วย คนจีนไม่นิยมปลูกต้นหลิวไว้ในบ้าน เนื่องจากใบหลิวมีลักษณะลู่ห้อยลงมา ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของคนโศกเศร้า ดูแล้วทำให้อารมณ์เศร้าซึม ว่ากันว่าบ้านใดมีลูกสาวและปลูกต้นหลิวไว้ในบ้าน ลูกสาวบ้านนั้นจะไม่มีมาสู่ขอ กิ่งหลิวสามารถนำมาใช้เตรียมเป็นผงถ่านพิเศษหรือกัมมันต์ได้ดี ซึ่งสาร salicin ที่สกัดได้จากต้นหลิวนั้นมีผลในการระงับอาการไข้และแก้ปวด จึงมีการนำสารชนิดนี้มาใช้เป็นแหล่งกำเนิดของกรดชนิดหนึ่งที่มีชื่อว่า Acetyl salicylic acid ซึ่งใช้เป็นสารที่ใช้สำหรับทำยาแอสไพริน (Aspirin) หรือยาแก้ปวด รักษาอาการไข้ได้ดี
ลักษณะสมุนไพร :
หลิวเป็นยืนต้นผลัดใบ มีความสูงของลำต้นประมาณ 10-20 เมตร เรือนยอดโปร่ง เปลือกลำต้นเป็นสีน้ำตาล กิ่งก้านสาขาเป็นสีเขียวหรือสีน้ำตาลอ่อน มีลักษณะห้อยลู่ลง ตามกิ่งอ่อนมีขนนุ่มขึ้นเล็กน้อย ใบเป็นใบเดี่ยว ลักษณะของใบเป็นรูปใบหอกแคบยาวรี ปลายใบยาวแหลมเรียว โคนใบแหลม ส่วนขอบใบหยักเล็กน้อยหรือเป็นจักละเอียดเกลี้ยง ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2-6 นิ้ว และยาวประมาณ 3.5-6.5 นิ้ว หลังใบเป็นสีเขียว ส่วนท้องใบเป็นสีขาว มีก้านใบยาวประมาณ 6-12 มิลลิเมตร ออกเป็นดอกเดี่ยว ดอกเป็นแบบแยกเพศ ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียจะแยกกันอยู่คนละต้น โดยดอกเพศผู้จะมีขนาดยาวประมาณ 1.5-2 เซนติเมตร ส่วนดอกเพศเมียจะยาวประมาณ 5 เซนติเมตร ดอกไม่มีกลีบดอก
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ช่อดอก, ยอดอ่อน, กิ่ง และ ใบ
สรรพคุณทางยา :
- ช่อดอก ยาลดไข้ ยาแก้ปวด
- ยอดอ่อน ยาลดไข้ ยาแก้ปวด
- กิ่ง ยาช่วยขับลม ยาแก้ขัดเบา ช่วยขับนิ่ว ขับปัสสาวะ ยาแก้ตับอักเสบ ป้องกันโรคตับอักเสบชนิดเอ ช่วยแก้อาการบวมน้ำ ใช้รักษาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก ยาแก้โรคปวดตามข้อ
- ใบ ป้องกันโรคตับอักเสบชนิดเอ
วิธีการใช้ :
- ยาลดไข้ ยาแก้ปวด นำช่อดอกมาต้มกับน้ำรับประทาน
- ยาลดไข้ ยาแก้ปวด นำยอดอ่อนมาต้มกับน้ำรับประทาน
- ยาช่วยขับลม ยาแก้ขัดเบา ช่วยขับนิ่ว ขับปัสสาวะ ยาแก้ตับอักเสบ ป้องกันโรคตับอักเสบชนิดเอ ช่วยแก้อาการบวมน้ำ ยาแก้โรคปวดตามข้อ นำกิ่งมาต้มกับน้ำรับประทาน
- ใช้รักษาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก นำนำกิ่งสดมาเผาไฟจนเป็นถ่าน แล้วนำมาบดให้เป็นผงละเอียด ร่อนผงผสมกับน้ำมันงาทำเป็นขี้ผึ้งเลว ใช้เป็นยาทาบริเวณแผล เมื่อทาไปประมาณ 3-4 ชั่วโมง แผลจะค่อนๆ แห้งตกสะเก็ดและรู้สึกเจ็บ และให้ทาซ้ำบริเวณแผลให้ชุ่ม อย่าเช็ดยาบนแผลออกเด็ดขาด โดยให้ทายานี้วันละ 1-2 ครั้ง และไม่ต้องปิดแผล หากรักษาติดต่อกัน 3-14 วัน แผลจะหายเป็นปกติ
- ป้องกันโรคตับอักเสบชนิดเอ นำใบสดประมาณ 60 กรัม นำมาต้มเอาน้ำกิน โดยแบ่งกินเป็น 2 ครั้ง ติดต่อกัน 7 วัน
ถิ่นกำเนิด :
หลิวเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศจีน
.
