ชื่อสมุนไพร : ผักแครด
ชื่อเรียกอื่นๆ : หญ้าขี้หมา (นครศรีธรรมราช), สับกา และ สาบกา (ภาคกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Synedrella nodiflora (Linn.) Gaertn.
ชื่อสามัญ : American Weed
วงศ์ : ASTERACEAE
ผักแครดเป็นพรรณไม้พื้นเมืองของหมู่เกาะอินเดียตะวันตก จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุกอายุฤดูเดียว ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด เป็นพรรณไม้กลางแจ้งที่ขึ้นอยู่ทั่วไปตามที่ชื้นแฉะและตามทุ่งหญ้า ประโยชน์ของผักแครดนั้น ยอดอ่อนใช้ปรุงเป็นอาหารประเภทแกงได้รสชาติอร่อย สรรพคุณของผักแครด ได้แก่ ทั้งต้นใช้ตำพอกศีรษะแก้อาการปวดศีรษะ หรือ นำมาคั้นเอาน้ำใช้หยอดหูเป็นยาแก้หูเจ็บ หรือ ใช้ปรุงเป็นยาทาแก้โรคไขข้ออักเสบ หรือ ใช้ตำพอกขาเมื่อมีอาการปวด ปวดเข่า หรือ ตำพอกหรือทาสมานบาดแผลได้เป็นอย่างดี แม้กระทั่งใบนำมาคั้นเอาน้ำใช้เป็นยาแก้อาการปวดท้องได้ ทั้งยังนำใบมาต้มกับน้ำกินเป็นยาระบาย แก้อาการท้องผูก สำหรับการป้องกันและกำจัดผักแครดโดยใช้วิธีการเขตกรรมทั่วไป เช่น การถากหรือตัดให้สั้นเพื่อไม่ให้ออกดอก หรือการขุดทิ้ง หรือใช้สารเคมีต่างๆ เช่น ไกลโพเซต 16 (ไกลโพเซต ไอโซโพรพิลแอมโมเนียม), ทัชดาวน (ไกลโฟเซต, ไตรมีเซียมซอลต์), อามีทรีน (อามีทรีน), โดเรมี (2,4-ดี ไอโซบิวทิล เอสเทอร์) เป็นต้น
ลักษณะสมุนไพร :
ผักแครดเป็นพรรณไม้ล้มลุกอายุฤดูเดียว ที่มีลำต้นตั้งตรง มีความสูงได้ประมาณ 1-2 ฟุต แตกกิ่งก้านสาขาออกเป็นง่าม บริเวณตามกิ่งจะมีขนขึ้นปกคลุมประปราย ใบเป็นใบเดี่ยว การเกาะติดของใบบนกิ่งจะเป็นแบบตรงข้ามสลับตั้งฉาก ลักษณะของใบเป็นรูปมนรีหรือรูปไข่ ปลายใบแหลม โคนใบสอบติดเป็นปีกกับก้านใบ ส่วนขอบใบจักเป็นฟันเลื่อย ใบมีขนาดความกว้างประมาณ 0.5-3.5 นิ้ว และมีขนาดความยาวประมาณ 1-5 นิ้ว แผ่นใบเป็นสีเขียว เนื้อใบบาง ผิวใบทั้งสองด้านมีขนปกคลุมอยู่ ก้านใบสั้น ออกดอกเป็นช่อกระจุกแน่นตามซอกใบหรือที่ปลายยอด แต่จะมีเฉพาะที่ส่วนยอดของลำต้นเท่านั้น จะไม่มีก้านดอก ดอกเป็นสีเหลืองรูปรางน้ำ ดอกจะแบ่งออกเป็น 2 วง วงนอกมีความยาวได้ประมาณ 9 มิลลิเมตร ปลายแหลมและมีขนสีขาวขึ้นปกคลุมอยู่ประปราย ส่วนวงในมีความยาวได้ประมาณ 7 มิลลิเมตร ปลายมน ผิวเกลี้ยง ผลเป็นสีน้ำตาลดำหรือสีดำ ขนาดเล็ก ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกระบอก ตรงที่ปลายมีขนเป็นหนามแหลมยาวหลายอัน มีความยาวได้ประมาณ 4-5 มิลลิเมตร
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ทั้งต้น และ ใบ
สรรพคุณทางยา :
- ทั้งต้น แก้อาการปวดศีรษะ ยาแก้หูเจ็บ ยาสมานบาดแผล ยาทาแก้โรคไขข้ออักเสบ ยาบรรเทาอาการปวด ปวดเข่า
- ใบ ยาแก้อาการปวดท้อง ยาระบาย ยาแก้อาการท้องผูก
วิธีการใช้ :
- แก้อาการปวดศีรษะ นำทั้งต้นใช้ตำพอกศีรษะแก้อาการปวดศีรษะ
- ยาแก้หูเจ็บ นำทั้งต้นมาคั้นเอาน้ำใช้หยอดหูเป็นยาแก้หูเจ็บ
- ยาสมานบาดแผล นำทั้งต้นมาตำพอกหรือทาสมานบาดแผล
- ยาทาแก้โรคไขข้ออักเสบ นำทั้งต้นมาปรุงเป็นยาทาแก้โรคไขข้ออักเสบ
- ยาบรรเทาอาการปวด ปวดเข่า นำทั้งต้นมาตำพอกขาเมื่อมีอาการปวด ปวดเข่า
- ยาแก้อาการปวดท้อง นำใบมาคั้นเอาน้ำใช้เป็นยาแก้อาการปวดท้อง
- ยาระบาย ยาแก้อาการท้องผูก นำใบมาต้มกับน้ำกินเป็นยาระบาย แก้อาการท้องผูก
ถิ่นกำเนิด :
ผักแครดเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในหมู่เกาะอินเดียตะวันตก
.