ชื่อสมุนไพร : คำรอก
ชื่อเรียกอื่นๆ : หมาตายทากลาก, หำฟาน (เชียงใหม่), อุ่นขี้ไก่ (ลำปาง), ตานนกกดน้อย, ประดงเลือด (สุโขทัย), กะโรงแดง, ช้างน้าว, จันนกกด, จับนกกรด (นครราชสีมา), ตานนกกดน้อย (สุรินทร์), กะโรงแดง, จันนกกด, ช้างน้าว (ราชบุรี), กะโรงแดง, หมาตายทากลาก (ภาคตะวันออก), ตานนกกรดตัวเมีย (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) และ ตานกกด
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ellipanthus tomentosus Kurz var. Tomentosus
ชื่อสามัญ : –
วงศ์ : CONNARACEAE

คำรอกเป็นพรรณไม้ที่ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด พบได้ในพม่า อินเดีย ภูมิภาคอินโดจีน และภูมิภาคมาเลเซีย ส่วนในประเทศไทยพบได้มากทางภาคเหนือ โดยมักขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าผลัดใบ ป่าเต็งรัง ชายป่าดิบ และป่าพรุ ที่ความสูงตั้งแต่ใกล้ระดับน้ำทะเลจนถึงประมาณ 800 เมตร ประโยชน์ของคำรอกส่วนใหญ่เนื้อไม้ใช้ในการก่อสร้าง ทำเครื่องจักสาน เครื่องมือการเกษตร เครื่องมือใช้สอยต่างๆ และใช้ทำเชื้อเพลิงได้ดี

ลักษณะสมุนไพร :
คำรอกเป็นพรรณไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้นขนาดกลาง มีความสูงของได้ประมาณ 12-20 เมตร ไม่ค่อยแตกกิ่งก้าน เรือนยอดเป็นรูปพุ่มไข่หรือแผ่เป็นพุ่มแคบ เปลือกต้นเป็นสีน้ำตาลแดงหรือสีเทา แตกเป็นร่องลึกตามความยาวของลำต้น และเป็นสะเก็ดหนา ตามกิ่งก้านอ่อนมีขนละเอียดสีน้ำตาลขึ้นปกคลุม ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปรีค่อนข้างยาวหรือรูปรีถึงรูปใบหอก ปลายใบมนถึงเรียวแหลม โคนใบสอบถึงกลม ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 3.5-8 เซนติเมตร และยาวประมาณ 8-18 เซนติเมตร แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ผิวใบด้านบนมีขนขึ้นตามเส้นกลางใบ ส่วนผิวใบด้านล่างมีขนละเอียดสีน้ำตาลแดงสั้นหนานุ่มทั่วไป มีหนาแน่นตามเส้นใบ เส้นแขนงใบมีข้างละ 6-10 เส้น ปลายจรดกันใกล้ขอบใบ ปลายก้านใบมีข้อ ใบมีลักษณะลู่ลง ดอกเป็นช่อแยกแขนงตามซอกใบ ก้านช่อดอกสั้น มีขนขึ้นหนาแน่น ดอกส่วนมากเป็นดอกสมบูรณ์เพศ มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อน ลักษณะของกลีบเลี้ยงเป็นรูปไข่ปลายทู่หรือแหลม แยกกัน ลักษณะของผลเป็นรูปทรงค่อนข้างกลม ปลายผลแหลม ผลมีขนาดยาวประมาณ 2-4 เซนติเมตร ผิวผลมีขนละเอียดสีน้ำตาลแดงขึ้นหนาแน่น มีก้านผลสั้น ผลอ่อนเป็นสีเขียว ส่วนผลแก่เป็นสีน้ำตาล เปลือกผลบางไม่มีเนื้อผล พอแก่แล้วจะแตกออกเป็น 2 ซีก ภายในผลมีเมล็ด 1 เมล็ด เมล็ดเป็นสีดำเป็นมัน ลักษณะเป็นรูปไข่หรือรูปรี มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีส้มแดงคล้ายกับตาของนกกรด

ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ราก, เนื้อไม้, เปลือกต้น และ ลำต้น
สรรพคุณทางยา :

1. ราก ยาบำรุงร่างกาย บำรุงโลหิต
2. เนื้อไม้ ยาบำรุงกำลัง ยาแก้กระษัย เป็นยาถ่ายพิษเสมหะและโลหิต ยาแก้ปวดท้อง ช่วยคลายอาการเกร็งของกล้ามเนื้อท้อง ยาแก้ท้องผูก ยาขับปัสสาวะ แก้โรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ รักษาอาการไตพิการ
3. ลำต้น ยาช่วยเรียกน้ำย่อย ช่วยเจริญอาหาร ยาแก้หอบหืด ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ และช่วยป้องกันอาการท้องอืด ยาแก้ปวดท้องเกร็งหรือรักษาอาการบีบเกร็งของช่องท้อง
4. เปลือกต้น ยาแก้โรคทางเดินปัสสาวะ

วิธีการใช้ :                                     

1. ยาบำรุงร่างกาย บำรุงโลหิต นำรากคำรอกใช้ผสมกับรากตาไก้ และรากตากวง นำมาต้มกินเป็นยาบำรุงร่างกาย บำรุงโลหิต
2. ยาบำรุงกำลัง ยาแก้กระษัย เป็นยาถ่ายพิษเสมหะและโลหิต ยาแก้ปวดท้อง ช่วยคลายอาการเกร็งของกล้ามเนื้อท้อง ยาแก้ท้องผูก ยาขับปัสสาวะ แก้โรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ รักษาอาการไตพิการ นำเนื้อไม้มาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
3. ยาช่วยเรียกน้ำย่อย ช่วยเจริญอาหาร ยาแก้หอบหืด ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ และช่วยป้องกันอาการท้องอืด ยาแก้ปวดท้องเกร็งหรือรักษาอาการบีบเกร็งของช่องท้อง นำลำต้นนำมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
4. ยาแก้โรคทางเดินปัสสาวะ นำเปลือกต้นมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน

ถิ่นกำเนิด :
คำรอกเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในพม่า อินเดีย ภูมิภาคอินโดจีน และภูมิภาคมาเลเซีย

.